Astudiaethau Achos

Mae gweithio gyda phobl ifanc wedi bod yn fwy na swydd i Mel o’r dechrau. Ar ôl 25 mlynedd yn cefnogi disgyblion mewn ysgol uwchradd, gwyddai fod ei hangerdd mewn helpu pobl ifanc i gyflawni eu potensial, ond nid oedd hi eisiau mynd i addysgu. Ar hyn o bryd yn gyflogedig fel gweithiwr cefnogi ieuenctid gyda’i chyngor lleol (o fewn pedair wythnos i gwblhau’r cymhwyster!), siaradodd Mel â ni am ei llwybr, ei phrofiadau, a’r hyn y mae wedi’i ddysgu ar hyd y ffordd.

“Rwyf bob amser wedi mwynhau gweithio gyda phobl ifanc,” meddai.  “Mae eu helpu i gyflawni eu TGAU a gweld eu hwynebau pan fyddan nhw’n cyrraedd eu nodau yn amhrisiadwy.  Roedd datblygu i fod yn weithiwr cymorth ieuenctid yn teimlo fel y cam naturiol nesaf.  Mae’n caniatáu i mi gefnogi pobl ifanc i gyrraedd eu llawn botensial, beth bynnag fo hynny iddyn nhw ar y foment honno yn eu bywydau.” 

Daeth ei chyfle yn annisgwyl.  Llynedd, roedd Mel yn gweithio ar brosiect ar y cyd ag aelod o Wasanaeth Ieuenctid Blaenau Gwent. Yn ddiweddarach, cysylltodd yr un aelod a staff â merch Mel ynglŷn â chyfle newydd i ennill cymhwyster mewn gwaith ieuenctid a chymorth.  “Pan wnes i ddarganfod bod un lle ar ôl ar y cwrs, neidiais ar y cyfle,” gwenodd.  

Cafodd y cwrs (Agored Cymru Tystysgrif Lefel 3 mewn Ymarfer Gwaith Ieuenctid) ei gyflwyno fel rhan o bartneriaeth rhwng Prifysgol Metropolitan Caerdydd, Gwasanaeth Ieuenctid Cyngor Sir Fynwy ac Academi Hyfforddi Gwaith Ieuenctid (ETS Cymru, a ariannir gan Lywodraeth Cymru), a gyflwynwyd gan Wasanaeth Ieuenctid Blaenau Gwent. Daeth yn amlwg mai dyma’r union beth oedd Mel ei hangen i ailgynnau ei hymdeimlad o bwrpas.  

“Rhoddodd ddealltwriaeth ddyfnach i mi o’r effaith yr ydym yn ei gael ar y bobl ifanc rydym yn gweithio gyda nhw,” meddai Mel.  “Trwy gydol fy rôl fel arweinydd ymyrraeth mewn rhifedd, mae’r cymhwyster wedi fy helpu i gymhwyso dull cyfannol a deall y ffactorau sy’n effeithio ar fywydau pobl ifanc.” 

Ar ôl dwy ddegawd a hanner o brofiad, nid oedd Mel yn disgwyl dysgu cymaint.  Ond cynigiodd y cymhwyster Gwaith Ieuenctid offer newydd iddi fyfyrio, tyfu ac addasu ei harfer.  “Mae Julia, tiwtor y cwrs, yn hwylusydd anhygoel,” meddai.  “Mae’r ffordd y mae’r cwrs yn cael ei ddatblygu a’i gyflwyno yn gwneud i chi edrych arnoch chi’ch hun, eich gwerthoedd craidd a’ch credoau.  Mae cwblhau’r cymhwyster hwn wedi fy helpu i fyfyrio ar fy ymarfer fy hun a sylweddoli fy mod i’n dda yn yr hyn rwy’n ei wneud!” 

Daeth un o’r canfyddiadau mwyaf annisgwyl drwy ymarfer myfyriol.  “Er fy mod wedi bod mewn rôl debyg ers 25 mlynedd, cefais y cyfle i weithio gyda phobl ifanc mewn ffordd fwy anffurfiol ac addysgiadol,” eglurodd.  “Fe wnes i fwynhau’r uned ymarfer myfyriol yn fawr iawn.  Rwy’n cadw dyddiadur bob dydd nawr, mae wedi fy ngwneud yn ymarferydd myfyriol gwell, ac rwy’n llawer mwy ymwybodol ohonof fy hun.” 

Rhoddodd y cwrs hefyd ymdeimlad newydd o bwrpas i Mel ynglŷn â’r hyn mae gwaith ieuenctid yn ei olygu mewn gwirionedd.  “Fe atgyfnerthodd hyn, bod gan bob gweithgaredd a wnawn gyda phobl ifanc bwrpas,” meddai.  “Dydyn ni ddim yn chwarae gêm o bŵl yn unig; rydym yn eu helpu i ddatblygu sgiliau a fydd yn eu cefnogi mewn bywyd fel oedolion.  Rydym yn eu helpu i wneud penderfyniadau gwybodus drostyn nhw eu hunain.” 

Mae Mel yn credu bod gwaith ieuenctid yn darparu lle hanfodol i bobl ifanc yn y gymuned: un sy’n cyfuno cefnogaeth, arweiniad a pherthyn.  “Mae cymuned gwaith ieuenctid yn rhoi lle diogel i’n pobl ifanc, rhywle lle gallant fod yn nhw eu hunain, dysgu sgiliau newydd, a chael mynediad at gyfleoedd sy’n cael effaith gadarnhaol ar eu bywydau.” 

I Mel, mae bod yn weithiwr ieuenctid yn ymwneud â llawer mwy na chanllawiau neu oruchwyliaeth.  “Mae bod yn weithiwr ieuenctid yn golygu bod yn oedolyn sydd ar gael yn emosiynol,” meddai.  “Ni yw’r model rôl cadarnhaol hwnnw sy’n grymuso pobl ifanc i gredu ynddynt eu hunain a’u dyfodol.” 

Wrth edrych yn ôl, mae gan Mel un neges glir i unrhyw un sy’n ystyried dilyn llwybr tebyg.  “Mwynhewch y daith. Gallwch chi ei wneud,” meddai.  “Rydych yn datblygu wrth wynebu heriau, felly peidiwch ag amau eich hun.  Rwyt ti yn yr union le y dylet ti fod.”